Positieve Gezondheid

Naoberzorg, zorg vanuit het hart, in je eigen straat, buurt of dorp

De wereld om ons heen is vol mensen, met allerlei wensen. Een wereld die wacht op creatieve oplossingen, waar mensen aan willen bijdragen. Op al die mensen die iets willen doen voor hun straat, buurt of dorp richt Stichting Naoberzorg Nederland zich. Bij de bouw van het netwerk Burgerkracht Limburg werkt het Huis voor de Zorg nauw samen met Naoberzorg, landelijk erkend als een van de koplopers in het Sociale domein. Inmiddels een voorbeeld voor velen.

Naoberzorg verbindt burgers die actief zijn in de gemeenschap en alle partijen die de leefbaarheid in een straat, buurt, wijk of dorp verbeteren. Het biedt lokale burgerinitiatieven een podium en ondersteunt ze met deskundigheid, kennis en praktische tips. Naoberzorg gaat dus niet zozeer over zorg, maar nadrukkelijk over welzijn en zingeving. Deze werkwijze sluit goed aan bij het gedachtengoed van Positieve Gezondheid en de zes levensdomeinen tw.: Lichaamsfuncties, Mentaal welbevinden, Dagelijks functioneren, Kwaliteit van leven, Meedoen en Zingeving https://limburgpositiefgezond.nl).

Voorzitter Karin van der Plas startte Naoberzorg als initiatiefnemer in 2006, samen met Suzanne Hundscheid, huisarts in Roggel, gemeente Leudal. Begonnen ter ontlasting van het door de huisarts opgezette gezondheidscentrum, in een tijd waarin er nog nauwelijks van dit soort burgerinitiatieven waren, groeide het uit tot een echte vereniging: NaoberzorgPunt Roggel. Sinds 2015 is er ook het Meldpunt Naoberzorg. Een alternatief sociaal wijkteam van vrijwilligers, waar mensen met niet-medische vragen terechtkunnen. Mensen die behoefte hebben aan aandacht, aan een luisterend oor, aan iemand die met hen gaat wandelen, of leuke dingen doet, boodschappen of licht werk in de tuin doen. “Het Meldpunt voorziet in een grote behoefte en vult het gat tussen de formele en de informele zorg. In ons vrijwilligerswerk komen we vragen tegen die de zorgprofessional vaak niet bereiken,” zegt Karin. “Wij wel, via onze informele netwerken en korte lijnen, zijn we laagdrempelig en toegankelijk.”

Naoberzorg maakt voor overheden en instellingen helder waar de blinde vlekken op het gebied van Positieve Gezondheid zitten. Begonnen als individuele vereniging in Roggel, is Naoberzorg sinds een jaar een overkoepelende Stichting die haar kennis en ervaring breed deelt. “Onafhankelijkheid is onze kracht in de samenwerking met gemeenten, zorg- en welzijnsinstellingen, lokale partners, ondernemers en het Huis voor de Zorg,” zegt Karin. “Die samenwerking zijn we nu aan het vormgeven. We bevorderen vooral dat mensen zich bewust worden van hun eigen persoonlijke situatie en welzijn. Hoe reageer ik op bepaalde situaties, wat eet ik, wat kan ik zelf doen als ik eenzaam ben, hoe zinvol ben ik bezig? Maar anderen ontmoeten staat altijd centraal. Wij vertalen het werken met het ‘Spinnenweb’ van Positieve Gezondheid heel persoonlijk en zelfs dorpspecifiek. Op deze manier kan Positieve Gezondheid een belangrijke rol spelen in lokale burgerinitiatieven.”

Stichting Naoberzorg Nederland werkt momenteel in opdracht van de gemeente Leudal aan het opzetten van een aantal projecten met als doel deze uit te rollen in de vijftien dorpskernen. Bijzonder om te melden is dat de Stichting ook werkt in opdracht van een wijkcomité in de gemeente Horst aan de Maas. Dit is bijzonder, omdat in deze constructie de burger pas echt zelf de regie voert! In onze projecten sluiten we per dorp of wijk aan op wat er al aan initiatieven zijn en in samenwerking met de eerstelijnszorg, de thuiszorg, Wonen Limburg, sportscholen en vooral natuurlijk met bewoners zelf. Het ‘Spinnenweb’ wordt ingezet als communicatiemiddel en hierin werken we concreet samen met het Huis voor de Zorg. Karin: “Wij vertalen het Spinnenweb een-op-een in de relatie met de individuele burgers en zo krijgen we steeds meer inzicht in wat er bij de mensen leeft.” Deze informatie is richtinggevend voor de invulling van de activiteiten, zowel persoonlijk als collectief.

Samen met het Huis voor de Zorg maken we de placemat met de afbeelding van het Spinnenweb dorpspecifiek. We gebruiken dan de logo’s van alle betrokken partijen en maken die zichtbaar op het placemat. Dit zorgt vanaf het begin af aan voor een breed draagvlak en betrokkenheid. Het Huis van der Zorgt regelt dan de benodigde kopieën en dan kunnen we per kern of wijk aan de slag.

Het pilotproject ‘Kom op de Soep én in beweging’ draait sinds de zomer van 2016 succesvol in het sportcentrum in Roggel. Hier volgen de deelnemers een ludiek beweegprogramma, onder leiding van een professional. Na afloop van dit beweegprogramma, is er als beloning dan soep! Gaandeweg wordt duidelijk wat mensen kunnen en willen, naast bewustwording en leren, is ontmoeten nog steeds de belangrijkste drijfveer. “Het is heel leuk om te zien op welke punten van het Spinnenweb mensen goed of minder scoren,” zegt Anja de Kleijn, die als ambassadeur van het Huis voor de Zorg bij Naoberzorg betrokken is. “Het geeft mensen zelf meer inzicht en maakt ze trots op wat ze nog wel kunnen. Je zet ze in hun eigen kracht en laat hen dat delen met de rest van de groep. Maar het de zondagactiviteit is vooral ook een sociaal gebeuren, waarbij ze nieuwe vrienden opdoen en vaak helemaal opleven.”

Anja is ook als adviseur betrokken bij het project Leudal Energiek, met als belangrijkste opdracht om te komen tot lokale Meldpunten in de dorpen of wijken (zie link filmpje Meldpunt). “De samenwerking tussen vrijwilligers en professionals is een gigantische uitdaging voor het Meldpunt Naoberzorg,” zegt ze. “Want ‘Kom op de soep én in beweging’ verbindt mensen laagdrempelig, waardoor er zo min mogelijk tussen wal en schip vallen. Zaken als eenzaamheid, armoede, depressie, beginnende dementie, slecht en ongezond eten, valpreventie, slecht ter been zijn, onvoldoende beweging, veroorzaken allemaal, dat mensen, vooral ouderen, sneller ziek worden en onnodig de professionele zorg belasten. Met behulp van de Naoberzorg Meldpunten kunnen wij wel degelijk de eerstelijnszorg ontlasten. Dat heeft de eerste pilot bewezen. Want voor mensen met dementie of die geestelijke gezondheidszorg nodig hebben is niet altijd goede opvang of gewoon geen plek. Daar moet je op wijkniveau mee dealen, deze groep mensen zijn steeds vaker zichtbaar in de wijk of het dorp. Dat betekent vrijwilligers mobiliseren en dementerenden en ggz-patiënten een vangnet bieden, ga er maar aan staan.” Bij Naoberzorg telt iedereen en is iedereen even belangrijk, van jong tot oud.  Want wie goed doet, goed ontmoet.

Kijk voor meer informatie op de website www.naoberzorgnederland.nl

Link Meldpunt Naoberzorg https://youtu.be/Rtkb2sACy4I